Tagarchief: tentoonstelling

Kolkende wolken

Geplaatst op door
Rolling skye, Chiron Pieterson, 1977

Rolling skye, Chiron Pieterson, 1977

Prachtig deze kolkende wolken. Je blijft maar ronddraaien in dit beeld zonder begin- of eindpunt. Draaien totdat het je duizelt. Dit schilderij heet Rolling skye, rollende lucht dus. Ik heb een zwak voor luchten. Vooral voor wolkenluchten. Ademloos kan ik naar de lucht staren. Figuren zien in de wolken die van vorm veranderen, wegdromen in de wolken die voorbij drijven. In de trein, op een terras, tijdens een wandeling…. 

Saaie luchten
Maarten van Rossum vertelde laatst bij Kunstuur in het Mauritshuis in Den Haag ook dat hij dol is op de Nederlandse wolkenluchten. De strakblauwe luchten in Zuid-Europa vond hij maar saai. Ik ben het volmondig met hem eens. Hoewel ik misschien nog wel verliefder ben op de dramatische wolkenluchten in Schotland. De prachtige dreigende regenwolken boven de bergen of een loch waar een straaltje zon doorheen probeert te dringen. Magisch!

Lekkere luchten
Bij de expositie LUCHT! in De Hallen in Haarlem kan ik mijn hart ophalen. Onverzadigbaar loop ik van de ene naar de andere lucht. De kleurrijke herfstluchten van Leo Gestel en Jan Sluijters omarmen me als ik ervoor sta. De warme oktoberzon straalt in stippen en strepen over het landschap en geeft alles een warme gloed. De onheilspellende luchten op het schilderij Gezicht op een stad van Carel Willink intrigeren me. Dit schilderij heet niet voor niets ook wel Naderend onheil. In de catalogus van de tentoonstelling LUCHT! lees ik dat de term ‘Willinkluchten’ zelfs een begrip is geworden. Ik raak maar niet uitgekeken op de ´oude´ Hollandse polderlandschappen met koeien en op de woeste zeegezichten uit de 19e eeuw. Een schilderij van Jacob Maris uit 1877 heeft de veelzeggende titel Wolk effekt.  Natuurlijk mag ook Hendrik W. Mesdag hier niet ontbreken die je waarschijnlijk wel kent van Panorama Mesdag.

Uitvinder van de lucht als thema
Wel ben ik teleurgesteld dat Gezicht op Haarlem met bleekvelden (1665) van Jacob van Ruisdael niet bij deze tentoonstelling hangt. Dat is echt een topper met een enorm wit wolkendek en daaronder de zon die de witte lakens op de grond streelt – de skyline van Haarlem op de achtergrond. Van Ruisdael wordt ook wel de ´uitvinder´ van de lucht als thema in de kunst gezien. Jammer dat ik die nu niet hier zie, maar dan heb ik wel weer een goede reden om binnenkort naar het Mauritshuis in Den Haag te gaan…

Bron: Catalogus LUCHT! in de Nederlandse kunst sinds 1850, Frans Hals Museum en De Hallen Haarlem

Grensoverschrijdend

Geplaatst op door
Grens, Joop Moesman, 1950

Grens, Joop Moesman, 1950,Centraal Museum Utrecht

Waarom fascineren de werken van Joop Moesman mij zo? Echt vriendelijk kun je zijn schilderijen niet noemen. Eerder bevreemdend, een beetje wreed en seksueel geladen. ´Sex sells´ – dus misschien is dat het wel…

In veel van zijn werken komen (delen van) naakte mannen of vrouwen voor, meestal vervormd. Van de rondborstige vrouwen gaat door hun vleesmassa en houding vaak iets dreigends uit. Zijn schilderstijl is realistisch en tegelijk heel onwerkelijk – typisch surrealistisch. Hij wordt niet voor niets ook wel de Nederlandse Dalí genoemd.

Grens
Neem nu het schilderij Grens uit 1950. Het doek wordt doorsneden door een eindeloos lange witte muur die de grens vormt tussen land en zee. Misschien ook de grens tussen lichaam en geest? Tussen materie en lucht?

Ontblote vrouw
Wie is die voluptueuze vrouw zonder onderbenen en gezicht? Ogenschijnlijk zonder gêne toont ze haar waren. Voor de vorm heeft ze een rafelige sjaal losjes over haar schouders gedrapeerd. De uitsparing van haar sjaal doet me denken aan dat van een non in habijt. Door het silhouet van haar gezicht zie je de zee en de horizon – de grens tussen water en lucht.

Onthoofde vrouwen
Waarom liggen die witte koppen daar zo kris kras door elkaar? Alsof ze achteloos tegen de muur zijn neergekwakt door Griekse bouwvakkers die op de restanten van een Griekse tempel zijn gestuit en balen dat de bouw wordt stilgelegd. En ze weer naar hun centen kunnen fluiten.

De koppen lijken op afgietsels van het borstbeeld van de blauw gesluierde non rechts op het schilderij. Dergelijke bustes zie je in meerdere van zijn werken terug. De heilige Maria die hij niet uit kan staan?

Het lijkt wel alsof een kop zich door het muurtje heen heeft gewurmd en zich wanhopig in zee heeft gestort. Er vlak naast piepen twee dunne sprieterige onderbenen onder een rode gedrapeerde sjaal uit. Op de grens van dood en levend.

Ingemetselde gevallen vrouw
En wie is die gracieuze vrouw in een sierlijke pose half in de muur gemetseld? Het doet me denken aan een prostituee die in het raam op een klant wacht. Ondanks haar witte huid oogt ze als een mens van vlees en bloed, niet als een standbeeld. Haar hoofd, borsten, linker arm en knieën zijn al in de muur verdwenen. Haar rechter hand houdt ze nog aan onze kant van de muur. Ze bevindt zich letterlijk op de grens. Maar de grens van wat?

De grenzen van het katholieke geloof heeft hij in elk geval zeker overschreden. Moesman stak dan ook niet onder stoelen of banken dat hij een hekel had aan de katholieke kerk. Maar wat wilde hij hier nu mee zeggen en met zijn andere werken? Uit het boek Magisch Utrecht van Jan Juffermans maak ik op dat hij zelf niet of nauwelijks uitleg bij zijn werk gaf. En al zeker geen diepzinnige.

Ik vrees dat ik het antwoord op mijn vragen dan ook niet zal krijgen. Ook al zou ik zelf de grens van leven naar dood oversteken voor een praatje met hem in het hiernamaals…..

________________________________________________________________________

Het schilderij Grens en vele andere werken van Moesman zijn tot en met 9 juni 2014 te bewonderen bij de tentoonstelling Surreële werelden in Centraal Museum Utrecht.

Bronnen: Magisch Utrecht van Jan Juffermans, 2010 en CentraalMuseum.nl

Japanse berg wijsheid

Geplaatst op door
Echoes Infinity, Gravity and Grace van Shinji Ohmaki

Echoes Infinity, Gravity and Grace – Shinji Ohmaki, 2013

Een berg boeken treft mij als ik de eerste ruimte van de tentoonstelling Now Japan betreed. Ik houd van lezen en van bergwandelen dus daar zal het vast mee te maken hebben.

Als een kat sluip ik om het werk heen, zover de lijntjes ‘Niet betreden’ het mij toestaan. Met mijn neus vlak boven de grond inspecteer ik de witte lap met rode bloemetjes. Verhip, dat is geen verf, maar rood poeder! Bovenop de boekenberg staat een glaasje met hetzelfde poeder. Hier en daar heeft een boek op de grond het poeder weggeveegd en een spoor getrokken. Achter de berg ligt een landschap van zwarte bloemmotieven op een witte vloer, in de verte staat een tafel met nog meer poederbloemen in allerlei kleuren. Her en der staan glaasjes. Sommigen zijn leeg – anderen gevuld met kleurpoeder.

Het lijkt wel een soort sprookjeslandschap. De tafel kan ik alleen niet zo goed plaatsen in dat landschap. Gelukkig biedt het bijschrift mij houvast.

Bol van Japanse symboliek
De kunstenaar Shinji Ohmaki heeft met zijn installatie Echoes Infinity, Gravity and Grace inderdaad een landschap gecreëerd waarbij het kleed verwijst naar de zentuin van Ryoan-ji in Kyoto. De tafel vormt een horizon en afhankelijk van de invulling door de kijker – dat ben ik dus – kan je de opgaande of ondergaande zon zien. Tja, met een beetje fantasie zie ik het nu ook.

De berg boeken stelt een echo van de vulkaanberg Fuji voor die een grote rol speelt in de Japanse cultuur. De naam Fuji staat voor vernieuwing. Volgens Wikipedia wordt de vulkaan als heilig beschouwd. De boeken zelf staan voor de kennis die de mens opbouwt en daarmee ook voor vernieuwing. De vijftien lege glazen op het witte kleed met de zwarte motieven verwijzen naar de vijftien stenen in de zentuin van Ryon-ji. Het getal vijftien staat in Japan symbool voor perfectie.

Wow! Het werk zelf vond ik al fascinerend, maar door de onderliggende betekenis krijgt het voor mij nog een extra dimensie.

Bron: Kunsthalkade.nl, Wikipedia.org

________________________________________________________________________

De expositie Now Japan is nog te zien tot 2 februari 2014 in Kunsthal KAdE in Amersfoort.

Wat bezielde deze dames?

Geplaatst op door
Heilige grootmartelaressen Paraskeva Pjatnitsa, Catharina en Barbara

Heilige grootmartelaressen Paraskeva Pjatnitsa, Catharina en Barbara, Russisch, 1675-1700

Wat bezielde deze dames toch? En al die andere martelaren en martelaressen? Die vraag ging steeds door mijn hoofd bij de expositie Goddelijk Inspiratie in Museum Catharijneconvent. Zelf ben ik niet gelovig en kan me dus maar moeilijk in het martelaarschap verplaatsen.

Op deze Russische ikoon* zie je de heilige Paraskeva Pjatnitsa, Catharina en Barbara die zijn gestorven voor hun geloof. Deze dames hadden stuk voor stuk hun hart verpand aan Jezus. Hoe werkt dat nou? Dat je verliefd bent op iemand die niet meer leeft? Waarvan voor mij de vraag is of die überhaupt heeft geleefd. Volgens de  orhodox-christelijke benadering is Jezus (Jesjoea in het Hebreeuws) de ‘gezalfde’ van God is en zelf ook God (de leer van de goddelijke drie-eenheid). Dus eigenlijk hadden ze hun ‘ziel verkocht’ aan God. En dat moesten ze bekopen met martelingen en uiteindelijk de dood.

Soort Droste-effect van devotie
Deze drie martelaressen hebben hun martelingen vol overtuiging doorstaan. Volgens Museum Catharijneconvent werden zij voortdurend gered door hun diepe geloof of door de tussenkomst van engelen. Als een soort medaille voor hun volharding dragen ze alle drie het martelaarskruisje. Op deze ikoon draagt de heilige Catharina een schriftrol met de geloofsbelijdenis. Bovenaan in het midden van de rand zie je Christus aan wie ze hun leven hebben gewijd. De zilveren bekleding wordt ook wel een oklad genoemd en is een geschenk aan de heiligen uit dankbaarheid voor het verhoren van een gebed. Het lijkt wel een soort devotie voor de devotie.

Stripverhalen avant la lettre
Sommige ikonen zijn complete stripverhalen waarin de levens en de wonderen van de heiligen in beeld gebracht. Daaruit blijkt dat de legendes grotendeels overeenkomen. Zo zijn bij de tentoonstelling Goddelijke Inspiratie ook panelen met meerdere scènes uit het leven van Catharina en Paraskeva Pjatnitsa te zien. De heilige Barbara is in deze expositie niet apart uitgebeeld, maar op internet vond ik wel meer informatie over haar levensloop.

Barbara en de toren
Volgens de overlevering is mijn naamgenoot door haar heidense vader opgesloten in een toren om haar te beschermen tegen alle jongemannen die naar haar hand dongen. Ook liet hij speciaal voor haar een badhuis bouwen, zodat ze niet in de verleiding zou komen in de openbare baden. In dit badhuis zaten eerst twee ramen, maar zij liet er zelf een derde venster in bouwen. Om heimelijk de heilige drie-eenheid te eren…

Toen haar vader merkte dat ze zich tot het Christendom had bekeerd, liet hij haar folteren. Maar wonder boven wonder genazen ‘s nachts haar wonden op miraculeuze wijze. Uiteindelijk onthoofdde hij haar, maar werd daarop zelf dodelijk door de bliksem getroffen.

Ze wordt gewoonlijk voorgesteld met andere attributen zoals een kroon en martelpalm, of met een zwaard (waarmee ze werd gedood). Maar de toren met drie ramen spreekt wel het meeste tot mijn verbeelding. Zo heeft ook het Barbarabeeld in de St. Catharinakathedraal in Utrecht een toren in de hand.

Catharina boog voor geen enkele marteling
De hier afgebeelde vrouw is de heilige Catharina van Alexandrië, ofwel ‘De heilige Katharina, de grote martelares’. Haar naam betekent ook ‘de altijd reine’. De heilige Catharina van Alexandrië stierf in 307 en was een van de populairste heiligen van de Middeleeuwen.

Volgens de verhalen kende Catharina op 15-jarige leeftijd alle werken van Plato al uit haar hoofd. Toen ze net Jezus haar maagdelijkheid had beloofd, werd keizer Maxentius verliefd op haar. Na haar afwijzing van hem, wilde hij haar dwingen haar geloof af te zweren met gruwelijke folteringen. Ook stuurde hij veertig heidense filosofen op haar af om haar te bekeren, maar in plaats van Catharina werden de geleerden bekeerd tot het Christendom. Vervolgens wilde hij haar laten verpletteren met een rad waarop scherpe ijzeren punten waren gemonteerd. Alleen brak het rad getroffen door de bliksem en hield Catharina stand. Toen hij haar wilde laten verbranden, waaide het vuur uiteen en verbrandde de beulen. Na al deze mislukte pogingen om haar te bekeren, liet hij haar uiteindelijk onthoofden.

Oudste en meest bekende klooster
Uit haar halswond stroomde melk die de stad van de pest bevrijdde. Volgens de legende werd haar lichaam door engelen naar de Sinaïberg gebracht, waar het rond het jaar 800 door pelgrims werd teruggevonden. Misschien werd ze daarom pas in de Middeleeuwen zo populair? Naast de berg werd later een van de oudste en meest bekende kloosters ter wereld gebouwd dat naar haar vernoemd is: het  Katharinaklooster. Ook de St. Catharinakethedraal in Utrecht is aan haar gewijd.

Paraskeva Pjatnitsa vervolgd door de Romeinse keizer  
Anders dan de heilige Barbara waren de ouders van Paraskeva Pjatnitsa wel christelijk. Bij haar geboorte op een vrijdag noemden zij haar Paraskeva; vrijdag in het Grieks. Nadat haar ouders jong waren gestorven wijdde ze zich geheel aan het christelijke geloof en bekeerde ze velen. Volgens de informatie op de website Russian Icons stierf ze in 300 na Christus, tijdens de vervolgingen van christenen door de Romeinse keizer Diocletianus. De heilige weigerde om een offer te brengen aan heidense goden. Ze werd onderworpen aan diverse folteringen, opgehangen aan een boom en in een gevangenis gegooid waar ook zij op wonderbaarlijke wijze genas. Daarna werd ze opnieuw opgehangen aan een boom en verbrand door fakkels. Uiteindelijk werd St. Paraskeva onthoofd, en begroeven de christenen haar lichaam.

Beschermster van de vrouw
Ze is nu de meest bekende en favoriete heilige van Rusland. Haar imago wordt geassocieerd met het thema van het lijden van Christus en de Goede Vrijdag. Haar witte kap is het symbool van haar maagdelijkheid. Paraskeva wordt beschouwd als beschermvrouwe van vrouwen en meisjes en is patrones van de kooplieden en de markten, welke laatste immers vooral op vrijdag worden gehouden.

Ook nadat ik me grondig in het leven van deze dames en hun volle overgave heb verdiept, kan ik er nog steeds niet bij. Waarom zou je zo lijden en jezelf opofferen aan een geloof? Wat heb je eraan als je postuum vereerd wordt? Niets, helemaal niets, denk ik dan. En toch, toch bewonder ik ze ook dat ze zo konden gaan voor hun ware geloof….

_________________________________________________________________________

* Ikoon: afbeelding van Christus, de Moeder Gods, heiligen of hoogfeesten. Zij behoren tot de orthodokse kerken en zijn onlosmakelijk verbonden met het kerkelijke en spirituele leven van deze kerken en gelovigen.

Deze ikoon en vele andere zijn tot 4 augustus 2013 te zien bij de tentoonstelling Goddelijke Inspiratie in Museum Catharijneconvent.

Bronnen: Museum Catharijneconvent , Wikidpedia, St. Catharinakathedraal,
RussianIcons

 

Dukdalf

Geplaatst op door
Dukdalf van Willem Bastiaan Tholen

Dukdalf  van Willem Bastiaan Tholen

Laatst was ik in het Groninger Museum om de kunstverzameling van de Groninger Reurt Jan Veendorp te zien. Tot de dag ervoor had ik nog nooit van deze man gehoord, maar wel van een aantal kunstenaars uit zijn verzameling: George Hendrik Breitner, Isaac Israels, Jan Toorop.

Daarom was ik die ochtend vanuit een zonnig Utrecht naar Groningen vertrokken. Alleen was de zon verdwenen toen mijn trein Groningen binnenreed en hing er een kille nevel boven de stad. In het museum was het gelukkig lekker warm en droog.

Dukdalf
Ik heb die dag veel mooie schilderijen gezien, maar bleef het langst hangen bij Dukdalf van Willem Bastiaan Tholen. Door de lucht die wel leek op de lucht die dag. Hoewel de zalmroze avondschemering meer kleur had dan de troosteloze lucht buiten. Door de schittering in het water en de rust die het schilderij uitstraalde. Kennelijk was dat ook de reden dat Veendorp dit schilderij zo miste. Nadat het Groninger Museum in 1969 zijn hele kunstverzameling in bruikleen had gekregen heeft hij dit schilderij terug ´geleend´. Het heeft tot zijn dood weer bij hem thuis gehangen.

Grappig woord met negatieve bijklank
Misschien bleef ik ook wel bij dit schilderij steken, omdat ik dukdalf zo grappig vind klinken. Het ritme van duk-dalf. Het zien van de dukdalf bracht me ook naar vroeger. De basisschool tegenover de onze heette Dukdalf en daarom stond er één op het schoolplein. Jaren geleden was ik verrast dat mijn vriend niet wist wat een dukdalf was, maar misschien had ik het ook niet geweten als die ene niet tegenover onze school had gestaan. De officiële betekenis is: een paal of houten constructie in het water om schepen aan vast te leggen.

Volgens Wikipedia komt de term dukdalf waarschijnlijk van het Franse ‘duc d’Albe’ ofwel hertog van Alva, een niet als vriendelijk bekend staande hertog. De 17e-eeuwse taalkundige Wigardus à Winschooten, die in Leiden doceerde heeft verklaard:
“Dukdalf, een gebrooken woord, dog seer bekend in deese Neederlanden, als hebbende de naam van dien wreeden Bloedhond Duc de Alba, Governeur van deese Landen,…. dat de Scheepen die sig daar aan koomen te stooten, groot ongemak koomen te lijden, … niet anders als die Luiden, die sig teegen den Duc de Alba eertijds gekant hebben.”

Nog meer moois
Dukdalf was niet het enige mooie schilderij uit de omvangrijke collectie van Reurt Jan Veendorp. Hij begon al vrij jong met verzamelen, maar had niet veel geld. Vandaar dat Veendorp heel lang en zorgvuldig over zijn besluitvorming deed. Voordat hij tot de koop overging, liet hij een kunstwerk eerst een tijd op proef bij hem thuis om te kijken of het dan nog steeds goed voelde. Naast geduld had Veendorp ook oog voor kwaliteit; hij wist van vooraanstaande kunstenaars goed werk te verkrijgen. In meer dan vijftig jaar ontstond toch een flinke collectie van enkele honderden hoogwaardige schilderijen, tekeningen, grafiekbladen en sculpturen.

Terug in de tijd
Zo bracht het schilderij Dukdalf uit 1919 mij terug naar mijn kindertijd in de jaren ´70 én terug naar de 17e eeuw. Ik vraag me af wat voor associaties en herinneringen Veendorp zelf bij de werken uit zijn verzameling had….

____________________________________________________________________________

De collectie Veendorp, Levenswerk van een zorgvuldig verzamelaar  t/m 19 januari 2014 in het Groninger Museum.

Bronnen: Groninger Museum en Wikipedia

William Engelen verbindt muzikaal

Geplaatst op door

De muzikale composities van William Engelen brengen letterlijk verbinding: tussen de materie en muziek, maar ook tussen de onderdelen van de expositie. De tentoonstelling Ontploft blik* begint met zijn installatie Straatmuzikant.

Straatmuzikant William Engelen
Straatmuzikant William Engelen

Bijzonder is dat je bij deze installatie juist geen muziek hoort, maar omgevingsgeluiden. De muzikant is er even niet alleen zijn spullen staan er, inclusief een geblokt kleedje voor de hond met bot en voerbakje. Grappig is dat een medewerker van het museum zijn kleedje van thuis voor deze installatie heeft geleend.

Breaking the Milka bar
Op de entresol hangt Breaking the bar. Een muzikale compositie gebaseerd op 9 smaken van de wereldbekende Milka chocoladerepen: van puur naar wit, met daartussen onder andere noisette, kuhflecken en karamel. Als rode draad loopt de bekende en als 30 jaar onveranderde melodie uit de Milka reclame van radio en t.v. Halverwege de tentoonstelling kom je in een ruimte met allemaal partituren en koptelefoons waar je op je gemak naar zijn creaties kan luisteren, zoals bijvoorbeeld naar kamerplanten….
Einzelgänger WilliamEngelen

Einzelgänger William Engelen

En hij eindigt met zijn werk Einzelgänger, een soort zelfportret. Een compositie
gebaseerd op het volkslied ‘Utrechtse bipsen botserij´ klinkt bij een mobile van 12 van zijn eigen (pyjama)broeken om van kippengaas gemodelleerde benen.

 

______________________________________________________
* Ontplofte blik tot en met 28 oktober 2012 te zien in het Centraal Museum Utrecht.

 

Ontplofte blik? Blik ontploft!

Geplaatst op door

Toen ik de vooraankondiging voor de expositie zag, was ik niet meteen  enthousiast. Ontplofte blik, een zestal hedendaagse kunstenaars die in interactie met elkaar een tentoonstelling* in het Centraal Museum vormen. Tja, dat kan van alles betekenen: conceptueel, niet heel concreet, een toren van conservenblikken of een wc-pot met een bordje erbij…..  Kortom, ik was best sceptisch.

Maar zoals mijn vriend altijd zegt: ‘Een vooroordeel hebben, is niet erg. Zolang  je maar bereid bent je oordeel bij te stellen.’ En dat heb ik gedaan!

Bij de rondleiding door de conservator Marja Bosma is mijn blik letterlijk ontploft. Ik raakte gefascineerd door de opzet en het ontstaan van deze bijzondere tentoonstelling. Door de organische vormen van William Flad zijn houten landschap en de continue vorming van de bijenwas stalagmieten van het duo Driessens & Verstappen.

Organisch ontstaan
Marja vertelt dat ontplofte blik de letterlijke vertaling is van exploded view. Deze term komt ook terug bij de 3d-tekeningen van (huishoudelijke) apparaten die als het ware binnenstebuiten zijn gekeerd.

Net als de tentoonstelling zelf, is de keuze van de kunstenaars organisch ontstaan. Museumdirecteur Edwin Jacobs nodigde de schilder Ab van Hanegem uit, die vervolgens de jonge Duitse beeldhouwer Wolfgang Flad en het kunstenaarsduo Driessens & Verstappen vroeg mee te doen. Marja Bosma stelde de klankcomponist William Engelen voor en de Vlaamse beeldhouwer Joris van de Moortel.

Vrijheid blijheid
Marja organiseerde een kick off waarbij ze de kunstenaars op elkaar wilde laten reageren, met elkaar de tentoonstelling laten ontstaan. Juist omdat de kunstenaars heel veel te bieden hebben, wilde ze hen alle vrijheid geven, zonder een etiket op te plakken of een specifieke ruimte toe te bedelen.

Ook de belichting is bij deze expositie geen vaststaande factor. Voor het eerst sinds heel lang komt er weer daglicht in de stallen** naar binnen. Het weer bepaalt daardoor de veranderende aanblik van de kunstwerken. Een warme gloed bij zon, een hardere, koelere kleur bij regen.

Lees ook het artikel over de muziekkunstenaar William Engelen.

______________________________________________________________________

* Ontplofte blik in het Centraal Museum te zien tot en met 28 oktober 2012.

** Normaliter zijn de ramen en het dak geblindeerd van de stallen van het voormalige Agnietenklooster waarin het Centraal Museum is gevestigd.

Bronnen: Marja Bosma, www.centraalmuseum.nl