Wanneer ik het schilderij Wanderer über dem Nebelmeer voor het eerst zag, weet ik niet meer. Dat het mij sindsdien niet meer loslaat, weet ik wel. Dus toen zomer 2020 door corona onze trip naar Amerika niet doorging en Jasper voorstelde dan maar met de auto naar Duitsland te gaan, wist ik meteen onze bestemming: de plek waar Caspar David Friedrich dit schilderij maakte. Tenminste dat dacht ik…
Rivier de Elbe bij Bad Schandau
In de voetsporen van de grote schilder
Al Googlend beland ik op de Caspar David Friedrich Weg – een onderdeel van de 115 kilometer lange Malerweg – in de Sächsische Schweiz. Dat wordt ons reisdoel. Nadat we op een mooie zonnige ochtend vanuit Bad Schandau met het veerbootje naar de overkant van de Elbe zijn gevaren, zoeken we het startpunt van de wandeling. We volgen een stukje de rivier tot we bij het eerste informatiebord komen met daarop de uitleg wat hij daar schilderde.
Zo lopen we van bord naar bord en turen we door de dichte begroeiing heen om te ontdekken wat de schilder daar zag. Soms vangen we een glimp op van een stukje rots, maar vaker zitten de bomen in de weg en moeten we het van de plaatjes op het paneel hebben. Gelukkig is de wandeling zelf ook mooi, maar toch toch voel ik een soort onrust om het ware doel van mijn reis te bereiken. Bij elk paneel word ik ongeduriger. Waar blijft nou dé hotspot?
Reinhardtsdorf-Schöna, Sächsische-Schweiz
In geen velden of wegen te bekennen
Na een Kafé met Kuchen op een terras met prachtig uitzicht lopen we terug naar de wandelroute. We zijn al over de helft dus nu kan het niet lang meer duren tot we op de magische plek komen. Hoe vaak heb ik daar afgelopen weken al niet van gedroomd? Ondertussen hebben we de rotspartijen achter ons gelaten en lopen we door de velden. En precies daar in die velden stuiten we op een informatiepaneel met een afbeelding van hét schilderij. Ik kijk nog eens goed om me heen en herken toch niets van het beroemde werk. Nog los van het feit dat het een stralende dag is zonder mist. Hoe kan dat nou?
Een illusie armer en een ervaring rijker
Tot nu toe was elk paneel een soort kijkwijzer waarbij je blik op de rotspartijen werd gericht die Friedrich had geschilderd. Maar juist nu ik bij een afbeelding van mijn droomschilderij ben beland vind ik geen aanknopingspunten om mij heen. En dan helpt het informatiebord mij uit de droom: het is letterlijk een droomschilderij. Een fantasielandschap gebaseerd op vijf eerdere schetsen en tekeningen.
Wanderer über dem Nebelmeer, Caspar David Friedrich, ca. 1817
Nadat ik van de eerste teleurstelling ben bekomen, lopen we verder. Oké, ik heb mezelf niet letterlijk de Wanderer über dem Nebelmeer kunnen wanen. Maar ik vind het wel een romantisch idee dat dit landschap aan zijn fantasie is ontsproten en dat deze eenzame figuur mijmerend over de zee van mist misschien wel hijzelf is. Caspar David Friedrich was tenslotte een schilder van de Duitse romantiek.
