Al jaren kom ik langs dit Delfts blauwe tafereeltje op de buitenmuur van het Centraal Museum zonder er speciaal aandacht aan te schenken. Totdat ik laatst de vraag kreeg naar meer werk van deze kunstenaar wist ik niet dat dit werk van Hugo Kaagman was. En dat het helemaal geen lief tafereeltje is. Twee bommenwerpers droppen hun lading boven de Hollandsche molen…..
Van underground…
Toen ben ik me verder in zijn werk gaan verdiepen en ontdekte ik dat hij ook bekend is als de ‘Stencil King’ en ‘Spray Artist’. In de jaren ’70 begon hij met graffiti op straat. In die tijd beschilderde hij ook een Amsterdams kraakpand met zebrastrepen, waarna het pand de naam Zebrahuis kreeg. Daar bracht hij samen met Diana Ozon de Koecrandt uit. Een gestencild punkblaadje, genoemd naar de eeuwig aangekoekte wc-rand in huis….
Een paar van zijn werken uit die tijd kun je nu zien in het Centraal Museum Utrecht bij de expositie over de punktijd ‘God Save The Queen’. Deze tentoonstelling was voor mij een leuke opfriscursus over de tijd waarin ik als Fries provinciaaltje opgroeide met Donald Duck en de SamSam. Amsterdam en punk waren toen een voor mij totaal onbekende wereld.
…tot gevestigd kunstenaar
Na zijn illegale straatkunst kreeg hij in 1983 zijn eerste officiële opdracht. De gemeente Amsterdam vroeg hem toen een graffitikunstwerk te maken op een schutting bij de voorlopige Waterloopleinmarkt. Inmiddels hangen zijn kunstwerken in galeries en musea, en is hij wereldwijd bekend. Vooral om zijn Delfts blauwe prints, die hij ook wel spottend ´Shocking Blue´ noemt.
Zijn werk is vaak dichterbij dan je denkt. Zonder het te weten hebben veel Nederlanders thuis nog wel een of meer van zijn ontwerpen in de badkamer, keuken of zelfs slaapkamer. In 2001-2002 ontwierp hij namelijk een behoorlijke collectie voor HEMA waaronder een slabbetje, deurmat, toilettas, pyjama, keukentextiel, servies en schrijfmateriaal.
Van oost naar west
Voordat hij begon met het Delfts Blauw, brachten meerdere reizen naar onder andere Marokko en Senegal oosterse en Afrikaanse decoratiepatronen in zijn werk. Door de combinatie van de Westerse en niet-Westerse elementen ontstond een eigenzinnige mengeling met een vleugje burgerlijk, avant-gardistisch, spottend en kritisch. Tegelijkertijd behandelt hij elke creatie met respect voor het artistieke aspect van het ambachtelijke werk.
Eenvoudige techniek met veelzijdige toepassing
Hugo Kaagman gebruikt sjablonen in zijn werk. Deze techniek heeft als voordeel dat hij de beelden op elk materiaal kan aanbrengen. Of dit nu aardewerk is, een houting schutting, canvas of zelfs een trein. In Het Spoorwegmuseum zijn nu drie treinen te zien die hij bewerkte met graffiti. Grappig dat zijn eigen atelier ook tussen de treinen staat: op het perron van Station Amsterdam RAI.
Persoonlijk vind ik zijn sjabloneertechniek en onderwerpen een originele vinding, maar houd ik toch meer van schilderijen. Voor mij heeft een schilderij een ziel, die ontroert of juist wakker schudt. Een verfhuid die de ene keer dun en schraal is, een andere keer heel dik en wild. Waar je ogen aan blijven kleven of waar je in gezogen wordt, zoals bij de grote kleurenvlakken van Mark Rothko.
Bronnen: Wikipedia, Het Spoorwegmuseum, Kaagman.nl
Leuk artikel! Weer wat geleerd over iets in ons stadje waar je eigenlijk zo aan voorbij loopt, Uteregs blauw.